Psychiatra dla mamy karmiącej piersią

Psychiatra dla mamy karmiącej piersią

utworzone przez | Karmienie, Rodzice, Zdrowie

Niedawno na blogu pojawiła się lista lekarzy wykonujących USG piersi mamom karmiącym. Czytelniczki prosiły także o przygotowanie podobnego zestawienia zawierającego lekarzy psychiatrów, którzy podejmują się leczenia farmakologicznego kobiet w laktacji.

Bo, karmiąc piersią, można przyjmować wiele leków antydepresyjnych, przeciwlękowych i innych! Potrzeba znaleźć tylko psychiatrę, który wie, jakie substancje czynne są kompatybilne z karmieniem naturalnym.

Dlatego dzięki wsparciu kilkuset kobiet z całej Polski stworzyłam listę psychiatrów przyjaznych karmieniu piersiom. Spis został posegregowany według województw, ale pamiętaj, że wielu specjalistów przyjmuje także online. Mam nadzieję, że dzięki temu znajdziesz lekarza niedaleko siebie lub umówisz się na telewizytę.

LISTA PSYCHIATRÓW PRZYJAZNYCH KARMIENIU PIERSIĄ

Trzymam kciuki za Twoje zdrowie!

Lampa antydepresyjna – dla kogo i jaka?

Lampa antydepresyjna – dla kogo i jaka?

utworzone przez | Psychologia, Rodzice, Sen, Zdrowie

Wpis zawiera linki afiliacyjne – jeśli z nich skorzystasz, kupując lampę, nie zapłacisz więcej, a właściciel sklepu podzieli się ze mną drobną częścią swojego zysku. Będzie to dla mnie również znak, że ufasz moim rekomendacjom.

Od 2022 roku jestem dumną posiadaczką lampy do fototerapii i jako ekspertka od snu oraz aktywna użytkowniczka w jednym przygotowałam najważniejsze informacje dotyczące terapii światłem – w depresji, bezsenności i innych zaburzeniach.

Jak działa lampa antydepresyjna?

Lampa do fototerapii emituje światło niebieskie o dużej intensywności (bardzo silne). W naturze głównym źródłem silnego światła niebieskiego jest słońce.

Światło niebieskie reguluje rytm 24-godzinny. W pewnym uproszczeniu: obecność światła niebieskiego podpowiada mózgowi, kiedy jest dzień (a jego nieobecność wskazuje, że jest noc – i czas na sen). Światło niebieskie podnosi czujność i dodaje energii.

Ekspozycja oczu na światło niebieskie zwiększa ilość dostępnej w mózgu serotoniny (neuroprzekaźnika potocznie nazywanego „hormonem szczęścia”). Wyższe stężenie serotoniny w pewnych częściach mózgu zmniejsza objawy depresyjne.

W miesiącach jesiennych i zimowych ilość silnego niebieskiego światła docierającego do oczu (a przez to do mózgu) jest niższa. Przekłada się to na częstotliwość występowania zaburzeń rytmu dobowego oraz nasilenie objawów depresyjnych u niektórych osób.

Mniej światła słonecznego -> zaburzony (opóźniony) rytm dobowy i / lub mniej dostępnej w mózgu serotoniny (= objawy depresyjne)

Lampa antydepresyjna do fototerapii – dla kogo [2]?

Dotychczas udowodniono skuteczność działania lamp do fototerapii wśród następujących grup:

  1. osoby z SAD, czyli chorujące na sezonowe zaburzenia afektywne (popularnie nazywane depresją sezonową lub depresją jesienno-zimową). Główne objawy SAD to występowanie jesienią i zimą:
    • spadku nastroju;
    • zwiększonego apetytu, zwłaszcza na pokarmy wysokowęglowodanowe (często z przybieraniem na masie);
    • spadku koncentracji i energii;
    • problemów z zasypianiem i bezsenności.
  2. osoby z zaburzeniami depresyjnymi [3];
  3. matki chorujące na depresję poporodową [4, 5];
  4. osoby z bezsennością;
  5. dorośli z ADHD;
  6. ludzie z pewnymi zaburzeniami rytmu okołodobowego (choć w tych przypadkach zasady naświetlania mogą być inne niż przy zaburzeniach depresyjnych lub bezsenności [6]):
    1.  jetlag (zaburzenie związane z nagłą zmianą stref czasowych – po locie);
    2. delayed phase sleep disorder (~ tzw. ekstremalne nocne marki);
    3. zaburzenie rytmu związane z pracą zmianową.

Kto NIE powinien korzystać z lampy antydepresyjnej?

Wśród przeciwwskazań do fototerapii wymienia się [7]:

  • choroby siatkówki;
  • przyjmowanie leków fotouczulających;
  • należy zachować ostrożność u osób z chorobą afektywną dwubiegunową (ekspozycja na silne światło może przyspieszyć epizod hipomanii / manii) – przed rozpoczęciem fototerapii konieczne jest przedyskutowanie tej metody z lekarzem psychiatrą.

Ogólnie jednak terapia światłem jest uznawana za bezpieczną [8], także dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Korzystanie z niej nie wpływa także negatywnie na zdrowie oczu [9].

Jeśli przyjmujesz na co dzień leki lub używasz produktu kosmetycznego uwrażliwiającego skórę na promienie UV lub złuszczającego naskórek (retinoidy, kwasy AHA etc.) albo jesteś osobą z tendencją do powstawania przebarwień, melazmą (ostudą ciążową), możesz na kwadrans przed włączeniem lampy nałożyć na twarz krem z filtrem UV, jeśli Twoja lampa nie ma takiego filtru (zdecydowana większość dostępnych aktualnie na rynku lamp go posiada).

Czy lampa antydepresyjna działa?

Skuteczność terapii światłem udowodniono w wielu badaniach, zwłaszcza dotyczących sezonowych zaburzeń afektywnych (depresja sezonowa) oraz niesezonowej, klasycznej depresji. Stosowanie lamp do fototerapii zmniejsza nasilenie objawów depresyjnych nawet u 50-70% pacjentów [10].

Zakłada się, że pierwsze pozytywne efekty w kontekście poprawy nastroju i snu, zwiększenia energii i uregulowania apetytu powinny się pojawić już w ciągu 7 dni od rozpoczęcia terapii. Jeśli w pierwszych trzech tygodniach stosowania lampy nasilenie objawów nie zmieni się, to oznacza, że ta forma terapii prawdopodobnie nie będzie skuteczna w leczeniu danej osoby.

Lampy antydepresyjne – jak używać?

Zasady fototerapii w leczeniu depresji oraz bezsenności [7]:

  • Aby stosowanie lampy antydepresyjnej dawało rezultaty, potrzebujesz odpowiedniej dawki naświetlania – czyli 5000 lux przez 1 godzinę dziennie:
    • Jeśli kupisz lampę o mocy 10 000 lux wystarczy używać jej przez 30 minut dziennie.
    • Jeśli zdecydujesz się na tańszą lampę o mniejszej mocy 2500 lux, należy spędzić przed nią 2 godziny dziennie.

10000 lux = 30 minut

5000 lux = 60 minut

2500 lux = 120 minut

  • Nie należy naświetlać się dłużej niż zalecane, ponieważ przy dłuższym kontakcie z silnym światłem niebieskim może pojawić się nadmierne pobudzenie, ból głowy i oczu, nudności i bezsenność.
  • Lampy należy używać rano – najlepiej włączyć ją od razu po obudzeniu się. Jeśli rano masz duże trudności z wstawaniem, można podpiąć lampę do włącznika czasowego (gniazdko z programatorem czasowym), żeby włączyła się na 15-30 minut przed budzikiem. Wówczas światło już będzie docierać do Twoich oczu (a przez to do mózgu) przez zamknięte powieki i będzie Ci łatwiej się obudzić.
  • Nie należy bez wyraźnego zalecenia lekarza stosować lamp antydepresyjnych w południe, po południu ani wieczorem – łatwo wtedy o problemy z zasypianiem wieczorem.
  • Należy ustawić lampę w odległości podanej przez jej producenta. Jeśli lampa będzie stała za daleko, to ilość światła (liczba luxów) docierającego do oka będzie mniejsza, a więc i jej skuteczność będzie niższa.
  • Nie trzeba patrzeć wprost na lampę – należy ją ustawić lub powiesić zgodnie z instrukcją, włączyć i wziąć się za jedzenie śniadania, pracę, pisanie, czytanie etc.
  • Należy mieć otwarte oczy, nie zakładać okularów przeciwsłonecznych, z barwionymi szkłami ani z filtrami światła niebieskiego.

Jaką lampę antydepresyjną kupić?

Duża lampa emituje większy ekran świetlny, łatwiej więc dzięki niej uzyskać odpowiednią (skuteczną) liczbę luxów. Z drugiej strony niewielkie urządzenia łatwiej zabierać ze sobą w podróż.

Lampa musi posiadać filtr UV chroniący przed szkodliwym dla oczu i skóry promieniowaniem.

Lampy antydepresyjne warte uwagi:

Fotovita FV-10 L (duża) – lampa, którą kupiłam. Bardzo duża (zajmuje niemal cały stolik nocny), ale niezwykle silna – 10 000 luxów w odległości 50 cm od lampy (wystarczy 30 minut naświetlania). Solidne wykonanie, długi kabel zasilania, polska produkcja z gwarancją na 5 lat. POLECAM! Cena ok. 900 zł. Kupisz TUTAJ.

Fotovita FV-10 M (średnia) – wyższa, ale węższa niż wersja “duża”. O połowę słabsza intensywność światła (5000 luxów w odległości 50 cm od lampy); ale dzięki temu nieco tańsza. Kupisz TUTAJ.

Beurer TL41 – najtańsza opcja w kategorii 10 000 luxów (nawet ok. 300 zł), ALE lampa musi stać w odległości 20 cm od twarzy, żeby to było faktycznie to natężenie światła (gdy lampa będzie dalej, natężenie będzie niższe). Gwarancja 3 lata.

Beurer TL50 – 10 000 luxów w odległości 15 cm od twarzy; gwarancja 3 lata.

Innolux Valovoima – lampa biurkowa, którą można używać do fototerapii, ale także, przy zmniejszeniu natężenia światła, jako zwykłą lampkę do pracy; niestety – droga! (ok. 1500 zł). 10 000 luxów przy 43 cm od twarzy.

Żywotność świetlówek liczona jest w dziesiątkach tysięcy godzin (np moja Fotovita deklaruje trwałość świetlówek 10 000 godzin, czyli ok. 48 lat przy używaniu 30 minut dziennie codziennie – a gdyby używać jej tylko w sezonie jesień-zima, to niemal 100 lat). Producenci dają gwarancję na lampy najczęściej na 3-5 lat, więc koszt fototerapii w przypadku wybranej przeze mnie lampy to maksymalnie 180 zł za sezon (+ prąd).

Skuteczność innych przedmiotów emitujących światło niebieskie, takich jak okulary, żarówki etc., nie zostało potwierdzone w badaniach tak, jak skuteczność lamp.

Zapisz się na mój newsletter i odbierz e-booka - 50 stron artykułów o rozwoju małych dzieci!

Śpi czy nie śpi? Lunatykowanie u dzieci

Śpi czy nie śpi? Lunatykowanie u dzieci

utworzone przez | Dziecko, Psychologia, Sen, Zdrowie

Lunatykowanie (somnambulizm) zaliczamy do zaburzeń wybudzania. W dużym uproszczeniu jest to sytuacja, w której część mózgu dziecka głęboko śpi, a ta odpowiedzialna za ruch i mówienie budzi się. Stanie w rozkroku między jawą a snem jest powodem występowania dziwnych zachowań.

Somnambulizm występuje nawet u 17% dzieci – najczęściej w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym. Później liczba epizodów lunatykowania spada, jednak kilka procent lunatykujących osób to dorośli, którzy czasami nawet prowadzą samochód czy przesadzają kwiatki we śnie.

Czym jest lunatykowanie i czy należy się go obawiać? Co możesz zrobić dla swojego chodzącego we śnie dziecka? Przeczytaj!

Jak wygląda epizod lunatykowania?

Lunatykowaniu często towarzyszy wychodzenie z łóżka (stąd angielskie określenie – sleepwalking), a przynajmniej siadanie na nim. Lunatykujące dzieci czasem chodzą po domu. Nierzadko zdarzają się sytuacje, w których dziecko oddaje mocz w miejscu do tego nieprzeznaczonym. Może być więc tak, że dziecko z powodu pełnego pęcherza nie wybudzi się całkowicie, tylko zrobi siusiu na przykład do szafy, a następnie wróci do łóżka.

Epizod lunatykowania jest najczęściej pokryty niepamięcią. Niektóre osoby mają przebłyski, że coś działo się w nocy, ale nie pamiętają przebiegu całego epizodu.

Osoby, które lunatykują, czasem mówią przez sen. Jeśli zadamy im bardzo proste pytania w stylu: „Jak masz na imię?”, często odpowiedzą zgodnie z prawdą. Mogą bowiem udzielać stereotypowych odpowiedzi na bardzo proste pytania. Zwykle jednak mowa jest mało zrozumiała, a wypowiedzi pozbawione sensu.

Warto jednak podkreślić, że mówienie przez sen (tzw. somnilokwia) zdarza się często (zarówno gaworzącym niemowlakom jaki i dorosłym) jako wyizolowany objaw – przynajmniej 2/3 ludzi raz na jakiś czas mówi przez sen, choć nie lunatykuje.

Przyczyny lunatykowania u dzieci

Zastanawiasz się teraz pewnie, czy zaburzenia wybudzania da się przewidzieć i czy można im zapobiec? Dlaczego niektóre dzieci lunatykują, a inne nie? 

Czynniki genetyczne

Za skłonności do zaburzeń wybudzania odpowiadają przede wszystkim geny. Jeśli jeden z rodziców lunatykował, to jest ok. 30-40% szans, że dziecko również będzie miało tego typu zaburzenia. Jeśli oboje rodzice chodzili przez sen jako dzieci, to ryzyko rośnie nawet do ponad 70%. Dlatego warto zapytać własnych rodziców i rodzinę partnera / partnerki, czy Wy lub Wasze rodzeństwo:  (1) lunatykowaliście, (2) mieliście lęki nocne (opisywane często jako „nocne histerie ”, z których trudno było Was wybudzić) albo (3) czy często mówiliście przez sen.

Dojrzewanie układu nerwowego

Zaburzenia wybudzania są spowodowane także niedojrzałością układu nerwowego. Z tego powodu zdecydowana większość dzieci z nich wyrasta!  Im bardziej dojrzały mózg, tym większe prawdopodobieństwo, że przechodzenie ze snu do czuwania będzie płynne. Dziecko więc będzie albo całkowicie spać, albo być całkowicie wybudzone – bez stania w rozkroku między tymi dwoma stanami, jak to ma miejsce w trakcie zaburzeń wybudzenia.

Deprywacja snu

Skrócenie snu poprzedniej doby również może być powodem wystąpienia epizodu lunatykowania. Jeśli dziecko ma dług senny, jego mózg szybciej i na dłużej wchodzi w fazę snu głębokiego – a to właśnie w niej dochodzi do lunatykowania. A ile właściwie snu potrzebują dzieci? Dla dzieci w wieku 4-12 miesięcy normą jest 12-16 godzin na dobę, ale już dla 3-5 letnich będzie to 10-13 godzin na dobę. Więcej o tym, ile powinno spać dziecko, przeczytasz w tym artykule (KLIK).

Zaburzenia wybudzenia mogą więc pojawić się u dzieci, które niedawno zrezygnowały z ostatniej drzemki. Nie rekomenduje się więc pomijania drzemki czy skracania czasu snu, które lunatykują. Regularny tryb dnia i dbanie o odpowiednią ilość snu na dobę jest podstawą zapobiegania epizodom! 

Sprawdź dietę!

Zaburzenia wybudzania mogą występować częściej u dzieci z niedoborem kwasów tłuszczowych DHA oraz magnezu  Pamiętaj więc o podawaniu dziecku odpowiedniej ilości ryb tłustych morskich lub suplementacji DHA przez cały rok. Są to kwasy, których nasz organizm nie potrafi wytworzyć samodzielnie, a które mają istotne znaczenie dla dojrzewania mózgu. Wchodzą w skład otoczki mielinowej wokół neuronów i sprawiają, że impulsy w mózgu dziecka przebiegają szybciej, co oznacza, że informacja w mózgu szybciej i łatwiej jest przekazywana tam, gdzie trzeba. Dodatkowo DHA ma wpływ na poziom melatoniny: udowodniono, że dieta bogata w ten kwas poprawia zasypianie, zmniejsza liczbę pobudek i wydłuża całkowity czas snu. Więcej o kwasach DHA i tym, jak przeciwdziałać ich niedoborom w diecie dziecka, przeczytasz w tym artykule (KLIK).

Niedobory magnezu występują rzadziej, choć mogą zdarzać się dzieciom z nasiloną neofobią żywieniową (czyli ze skrajną wybiórczością pokarmową, spożywającym niewiele bogatych w magnez produktów).

Inne przyczyny lunatykowania

Zaburzenia wybudzania mogą być wywoływane przez wszelkie źródła dyskomfortu, takie jak:

  • zmęczenie fizyczne,
  • ból,
  • gorączka,
  • pełny pęcherz moczowy.

Dlatego dziecku doświadczającemu zaburzeń wybudzania należy zmierzyć temperaturę. 

Lunatykowanie może być też nasilane pod wpływem działania niektórych leków. Jeśli więc dziecko przyjmuje na stałe leki, warto uważnie przeczytać ulotki lub zapytać lekarza prowadzącego o ich ewentualny wpływ na sen.

Kolejna – choć najrzadsza – przyczyna to stres. Bardziej wymagające czy wrażliwe dzieci oraz te, które przechodzą bardzo stresujący czas, duże nasilenie emocji odreagowują poprzez zaburzenia wybudzenia w nocy.

Bezpieczeństwo małego lunatyka

Najważniejszą zasadą, którą warto zapamiętać z tego tekstu, jest konieczność zapewnienia dziecku bezpieczeństwa:

  • Przy łóżku nie powinny stać szklane przedmioty;
  • Usuń z łóżka przedmioty, którymi dziecko mogłoby się udusić (w tym zabezpiecz lub przetnij sznurki od rolet).
  • Największym zagrożeniem na drodze lunatykujących dzieci, są niezabezpieczone schody i otwarte okna oraz drzwi. Aby uniknąć wypadków, zawsze zamykaj drzwi wejściowe (i wyjmuj klucz z zamka – dzieci potrafią we śnie przekręcić zamek) oraz okna, a także załóż bramkę na schody.
  • Dobrym pomysłem jest wykorzystanie elektronicznej niani lub zamontowanie dzwoneczek w drzwiach pokoju dziecka, aby usłyszeć początek jego spaceru.

Samo lunatykowanie nie jest dla dziecka groźne, nie świadczy o problemach ze zdrowiem i zazwyczaj mija z wiekiem. Może być jednak niebezpieczne, jeśli dziecko w trakcie epizodu spadnie ze schodów lub samotnie wyjdzie z domu. Dlatego odpowiednie zabezpieczenie mieszkania i unikanie czynników wywołujących jest zwykle jedynym i wystarczającym postępowaniem.

We wpisie wspomniałam o lękach nocnych – jeśli ten problem dotyczy Twojego dziecka, albo zastanawiasz się, czym są tzw. „nocne histerie”, przeczytaj artykuł (KLIK), w którym rozwijam ten temat.

Zapisz się na mój newsletter i odbierz e-booka - 50 stron artykułów o rozwoju małych dzieci!

Karmienie piersią a USG piersi + lista lekarzy

Karmienie piersią a USG piersi + lista lekarzy

utworzone przez | Karmienie, Rodzice, Zdrowie

W trakcie laktacji można – a w niektórych przypadkach nawet TRZEBA – wykonywać USG piersi. Nie zastępuje ono comiesięcznego samobadania (instruktaż TUTAJ), a jest jego uzupełnieniem.

Polskie Towarzystwo Ultrasonograficzne rekomenduje, aby kobiety, które skończyły 30 lat, poddawały się profilaktycznemu badaniu USG piersi co 12 miesięcy w związku ze wzrastającą zachorowalnością na raka piersi [1]. Można oczywiście wykonywać to badania także wcześniej, już po 20 urodzinach.

Karmienie piersią nie stanowi przeciwwskazania do badania USG – jest to badanie bezpieczne w trakcie laktacji [2], choć ocena wyniku badania u matki karmiącej może być nieco trudniejsza niż poza okresem laktacji. Nie oznacza to jednak, że powinnaś dać sobie spokój z USG piersi i wrócić do tematu, gdy skończysz karmić! A jeśli Twoja droga mleczna będzie trwała np. dwa lata? Czy warto nie badać się aż tak długo i ryzykować? No właśnie. Karmienie piersią zmniejsza ryzyko niektórych nowotworów piersi [3], ale to NIE oznacza, że całkowicie je eliminuje. Profilaktyczne badania są naprawdę bardzo ważne!

Dlatego wraz z moimi Czytelniczkami (którym bardzo dziękuję za pomoc!) przygotowałam dla Ciebie listę lekarzy, którzy bez mrugnięcia okiem wykonują USG piersi mamom karmiącym i mają wystarczająco dużo doświadczenia, by je właściwie interpretować. Została posegregowana województwami – mam nadzieję, że znajdziesz odpowiedniego specjalistę niedaleko siebie.

LISTA LEKARZY WYKONUJĄCYCH USG PIERSI MAMOM KARMIĄCYM PIERSIĄ

Umów się TERAZ, nie odkładaj!

Fakty i mity o późnym zasypianiu

Fakty i mity o późnym zasypianiu

utworzone przez | Dziecko, Sen, Zdrowie

Rodzice często się martwią, że późna pora zasypiania może być dla dzieci w jakiś sposób szkodliwa. Spotykają się z kategorycznymi stwierdzeniami, że dzieci powinny chodzić spać o 19:00 bez względu na wiek czy ich preferencje. Jakie zagrożenia rzeczywiście wiążą się z późnym chodzeniem spać, a co jest kompletnym mitem?

 

Nadal możesz spotkać się ze stwierdzeniem, że sen przed północą jest najbardziej wartościowy. Niektórzy powtarzają, że godzina snu przed północą jest lepsza niż dwie godziny po północy. W jaki sposób próbują to argumentować?

 

Po pierwsze, osoby odwołujące się do konkretnej godziny, często nawiązują do tradycyjnej medycyny chińskiej. Według niej całą dobę można podzielić na dwanaście dwugodzinnych okresów, podczas których aktywizują lub regenerują się konkretne organy, np. woreczek żółciowy między 23:00 a 1:00. I jakkolwiek rzeczywiście rytm dobowy istnieje, a nasze ciało w różnych momentach wydziela różne substancje i regeneruje się nocą, w badaniach naukowych nie potwierdzono istnienie tak konkretnych, specyficznych i niezależnych od chronotypu pór aktywności konkretnych narządów. Także chiński zegar biologiczny narządów należy traktować bardziej jako folklor niż medycynę opartą na dowodach naukowych.

 

Po drugie, rodziców straszy się tym, że jeżeli dziecko będzie późno chodziło spać, to nie urośnie, ponieważ hormon wzrostu jest produkowany tylko przed północą. To na szczęście nie jest prawda. Największe wydzielanie hormonu wzrostu następuje w fazie snu głębokiego. Faza snu głębokiego występuje w pierwszych 3 cyklach snu, czyli w pierwszych 2-3 godzinach po zaśnięciu, bez względu na to, o której godzinie dziecko się położy. Innymi słowy: wydzielanie hormonu wzrostu nie jest zależne od aktualnej godziny na zegarku, tylko od fazy snu. Każde zdrowe dziecko, bez względu na to, o której godzinie pójdzie spać, przechodzi przez te same fazy snu, w tym przez fazę snu głębokiego. U niemowląt młodszych niż trzymiesięczne hormon wzrostu jest wydzielany przez całą dobę; bez względu na to, czy dziecko śpi, je czy akurat się bawi. Później, aż do momentu zakończenia okresu dojrzewania, hormon wzrostu jest wydzielany nie tylko w nocy, ale także podczas dnia – zwłaszcza jeśli ktoś miał zbyt krótki lub przerywany sen danej nocy, jego organizm będzie kompensować tę słabą noc, wydzielając hormon wzrostu także za dnia. Amerykańska Akademia Medycyny Snu nie podaje zaburzeń wzrastania jako konsekwencji późnego chodzenia spać ani nawet niedoboru snu. To na szczęście nieprawda, że dziecko, które późno zasypia, nie urośnie.

I taka mała uwaga dotycząca niskiego wzrostu – jeśli wzrost Twojego dziecko, bez względu na wiek, na siatce centylowej jest poniżej linii wyznaczającej 3 centyl, jak najszybciej poproś pediatrę o skierowanie na oddział endokrynologiczny. Jak już wspomniałam, niskorosłość, czyli niedobór wzrostu, nie wynika z niedoboru snu czy późnej pory zasypiania. Przyczyną niedoboru wzrostu mogą być m.in. zaburzenia hormonalne, metaboliczne czy przewlekłe choroby nerek lub wątroby. W niektórych przypadkach opóźnienie diagnozy i wdrożenia leczenia może uniemożliwić dziecku osiągnięcie prawidłowego wzrostu w dorosłości. Pełną diagnostykę można w Polsce wykonać wyłącznie w szpitalu, na oddziale endokrynologii, a nie w gabinecie czy przychodni, ponieważ wiąże się ona często z testami wykonywanymi przez całą dobę, także w nocy. Dlatego nie daj się zbyć hasłami “ten typ tak ma”, “w tej rodzinie wszyscy są niscy”, “jeszcze zdąży urosnąć” albo “zacznie spać, to zacznie rosnąć” i jeśli wzrost jest poniżej 3 centyla dla wieku i płci – dziecko ma prawo do diagnostyki w szpitalu. Niewielu rodziców zdaje sobie z tego sprawę, dlatego, proszę, dziel się tą informacją w swoim otoczeniu!

 

Ostatnią kwestią, której warto się przyjrzeć, jest wpływ chronotypu wieczornego lub ogólnie: późnego chodzenia spać na zdrowie fizyczne. Z wielu badań wiemy, że dorośli z chronotypem wieczornym (tzw. nocne marki) są bardziej narażeni na szereg chorób przewlekłych, w tym na: otyłość, cukrzycę typu II, nadciśnienie tętnicze i depresję. Jeśli chodzi o dzieci w wieku od 2 do 8 lat, w jednym badaniu wykazano, że chodzenie spać po 21:00 zwiększa u nich ryzyko rozwoju otyłości, i to bez względu na długość snu (Xiu et al., 2020). Wedle mojej wiedzy to jedyne badanie, które dotyczyło zdrowotnych konsekwencji późnych por kładzenia się u dzieci. Pozostałe badania, w których wskazywano na negatywne skutki późnego kładzenia się, wiązały się nie tyle z samą porą snu, co z jego niedoborem – tzn. skróceniem czasu na sen u dziecka, które kładzie się późno. Niemniej w przypadku dorosłych mamy dane wskazujące na to, że przesunięcie nocnych marków o dwie godziny do przodu powoduje spadek poziomu stresu i objawów depresyjnych, oraz poprawę czasu reakcji i wzrost siły fizycznej (Facer-Childs et al., 2019). Za takie zmiany może odpowiadać np. większa ekspozycja na światło słoneczne czy też regularniejsze posiłki u osób, które brały udział w eksperymencie i przestawiały się na wcześniejsze pory wstawania. Póki co jest za wcześnie, by z dużą dozą pewności przenosić rezultaty osiągnięte na osobach dorosłych na dzieci, zwłaszcza te, które przesypiają odpowiednią dla swojego wieku liczbę godzin.

Mam nadzieję, że rzuciłam więcej światła na źródła pochodzenia niektórych mitów i teraz będziesz wiedziała ciut więcej o śnie swojego dziecka.

Jeśli chciałabyś przesunąć porę wstawania oraz zasypiania Twojego dziecka o około 1–2 godziny, to zapraszam Cię na stronę kursu "Moje dziecko późno chodzi spać!". Skrócisz czas usypiania i odzyskasz swoje wieczory!

Dlaczego żadna z diet, które stosowałaś, nie zmieniła Twojego życia?

Dlaczego żadna z diet, które stosowałaś, nie zmieniła Twojego życia?

utworzone przez | Parentflix, Rodzice, Zdrowie

 

Poniższy wpis powstał na podstawie mojej rozmowy z Magdaleną Hajkiewicz-Mielniczuk – dietetyczką i psychodietetyczką, a od października 2022 także ekspertką mojego Klubu Parentflix.pl!

 

 

Trudno oprzeć się wrażeniu, że wszyscy wokół Ciebie są na diecie. Marek przeszedł na keto, Gosia je wyłącznie warzywa według postu pewnej doktor, a Justyna wiecznie się odchudza. W końcu sama ulegasz modzie i postanawiasz spróbować, ale… jesteś zawiedziona efektem. Często dieta okazuje się zbyt restrykcyjna, a Ty wieczorami kończysz z ręką w chipsach Nie dość, że dopada Cię poczucie winy, to jeszcze nie możesz przestać myśleć o zakazanych produktach. W efekcie Twoja relacja z jedzeniem tylko się psuje. Znasz to? Dlaczego tak się dzieje? Co robisz nie tak?

 

 

Problem niedopasowanych dżinsów

Wyobraź sobie, że idziesz do sklepu po dżinsy. Manekin z wystawy jest ubrany w najmodniejsze w tym sezonie spodnie z szerokimi nogawkami. Podobają Ci się. Postanawiasz je przymierzyć, ale okazuje się, że ani się sobie w nich nie podobasz, ani nie jest Ci w nich wygodnie. Po kilku czy kilkunastu próbach wyłaniasz fason, który naprawdę Ci odpowiada. Jest zupełnie inny niż ten na manekinie, ale wiesz, że to dobry wybór.

Czy z taką samą uważnością przyglądasz się swoim potrzebom żywieniowym? A może zmuszasz się do diet, które kompletnie do Ciebie nie pasują, ale są modne? Czy po takich próbach zaczynasz myśleć, że to z Tobą jest coś nie tak?

Bardzo często poświęcamy więcej czasu i uwagi na dopasowanie dżinsów niż odpowiedniego dla siebie sposobu odżywiania się. A ma to przecież znacznie większy wpływ na Twoje zdrowie i życie niż kolejna para spodni.

 

 

Jedzenie dopasowane do Twoich potrzeb

Zanim zaczniesz zmieniać swój sposób żywienia, zadaj sobie kilka podstawowych pytań: 

  • Co lubisz jeść? 
  • Po czym się dobrze czujesz? 
  • Przy jakiej liczbie posiłków dziennie najlepiej funkcjonujesz? 
  • O jakiej porze lubisz jeść śniadanie czy kolację?
  • Rano wolisz posiłki na słodko czy może na słono?

Pamiętaj, że nieznany autor artykułu „Niesamowite! Ten jeden składnik sprawi, że schudniesz 30 kg w tydzień!” (pomijając jego wątpliwy autorytet) nie wie absolutnie nic o Twoich indywidualnych potrzebach i preferencjach. Nie zna ich też dietetyczny guru z Instagrama, którego standardy są tak wygórowane, że złamiesz się maksymalnie po dwóch dniach prób spełniania jego zaleceń. A powiedzmy sobie szczerze: dieta, której nienawidzisz, nie stanie się Twoim nowym sposobem odżywiania na całe życie.

 

Psychodietetyka – z czym to się je?

Poznanie własnych potrzeb naprowadza nas na kolejny trop: szukanie przyczyn szkodliwych dla Ciebie nawyków. Dlaczego podjadasz? Skąd ta czekolada i chipsy wieczorami? Może próbujesz nagrodzić się za ciężki dzień? Może jest Ci smutno, a jedzenie jest jedynym znanym Ci z domu rodzinnego sposobem na pocieszenie? Może piłaś sporo kofeiny, która hamuje apetyt, więc ciało wieczorem upomina się o zaległe kalorie? A może nie miałaś czasu na zbilansowany posiłek i najzwyczajniej w świecie zgłodniałaś? Zamiast skupiać się na objawach, bezrefleksyjnie wprowadzając zakaz jedzenia słodyczy do końca życia, zastanów się, skąd bierze się dane zachowanie i pracuj nad nim. W tym właśnie może Ci pomóc praca z psychodietetykiem. 

W podejściu psychodietetycznym nie ma podziału na czas diety i czas bez diety (kiedy to wracasz do starych, niesłużacych Ci przyzwyczajeń). Zamiast tego stopniowo, dzień po dniu, tydzień po tygodniu, miesiąc po miesiącu poprawiasz swoje nawyki żywieniowe – oczywiście w zgodzie z indywidualnymi potrzebami. A spadek masy ciała są tylko (albo aż!) skutkiem ubocznym tych przemian.

 

 

Psychodietetyczna ścieżka dla mam

Brzmi dobrze? Tylko jak się za to zabrać w praktyce? I jak znaleźć czas na odnajdywanie własnej żywieniowej drogi, gdy cały dzień biega się z wózkiem albo leży z karmionym non stop dzieckiem? Tu z pomocą przychodzi Parentflix i nowa ścieżka „Psychodietetyka dla mam – jak uwolnić się od diet i uporządkować swoją relację z jedzeniem?” autorstwa Magdaleny Hajkiewicz. Ekspertka poprowadzi Cię za rękę i pozwoli odkryć sposób żywienia, który jest optymalny dla Ciebie. Dzięki informacjom i praktycznym ćwiczeniom, dopasujesz zalecenia dotyczące zdrowego odżywiania do własnej sytuacji i odzyskasz dobrą relację z jedzeniem. Zaakceptujesz siebie i poczujesz wolność. Wreszcie uda Ci się lepiej odżywiać!

 

Parentletter – newsletter dla świadomych rodziców. Zapisz się na listę i otrzymuj pełne wsparcia treści.